امولسیفایرها و کاربرد آنها در تغذیه طیور

در حدود 70 – 65 درصد هزینه­های پرورش طیور مربوط به جیره استفاده شده است. طی پرورش در بین مواد مغذی،  انرژی اصلی­ترین عامل هزینه­ور می­باشد. در اواخر دهه ۱۹۴۰ ميلادي، چربي­ها به مجموعه مواد غذايي قابل استفاده در صنعت خوراك دام و طیور افزوده شدند. چربی ها، متراکم­ترین منبع انرژی در طیور به ویژه جوجه­های گوشتی می­باشد یکی از مهم­ترین مشکلات صنعت طیور، کاهش راندمان استفاده از چربی­ها در جوجه­های گوشتی در سنین اولیه است. به دلیل اینکه، چربی ها در آب حل نمی­شوند بنابراین، در دستگاه گوارش نیز قابل حل نیستند و قبل از اینکه آنزیم­های لیپولیتیک بتوانند آنها را هضم کنند، باید امولسیفه شوند. براي افزایش جذب چربی، شکسته شدن قطرات درشت چربی به قطرات کوچکتر ضروري است. این امر موسوم به امولسیونه شدن چربی­ها بوده و به کمک نمک­های صفراوی انجام می­شود. امولسیفه شدن چربی موجب بیشتر شدن سطح تماس آن­­ها با آنزیم لیپاز و در نتیجه تجزیه بیشتر و وسیع­تر آنها می­شود. نمک­های صفراوی، از امولسیفه کننده­های طبیعی می باشند که به همراه مونوگلیسریدهای حاصل از هیدرولیز چربی­ها در امولسیفه کردن چربی­های مصرفی و همچنین تشکیل میسل عمل می­کنند. با این حال ظرفیت این ترکیبات در امولسیفه کردن چربی­ها تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر سن پرنده و ترکیب چربی مورد استفاده در جیره قرار می گیرند  (Siyal et al., 2017). 

جهت بررسی استفاده از امولسیفایر های خارجی در جیره طیور آزمایشی در واحد تحقیقات طیور پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران انجام شد. به منظور انجام این پژوهش از 300 قطعه جوجه گوشتی  سویه تجاری راس(جنس نر)، در یک آزمایش با 5 تیمار در قالب طرح کاملا تصادفی  4 تکرار  و 15 پرنده در هر تکرار استفاده شد. مقدار روغن در جیرههای آغازین، رشد و پایانی به ترتیب 2 ،3 و 4 درصد و دو سطح کاهش یافته انرژی در دوره آغازین 45 و 90 و در دوره رشد 60 و 105 و در دوره پایانی  75 و 120 کیلوکالری در کیلوگرم کمتر از نیاز در نظر گرفته شد. جیره های  آزمایشی بر پایه ذرت- سویا و با استفاده از احتياجات مواد غذائی توصیه شده با استفاده از نرم افزار UFFDA  تنظیم شد. 

عملکرد وزن، ضریب تبدیل و خوراک مصرفی در بین تیمارها نشان داد که استفاده از آرتیفایر به عنوان امولسیفایری طبیعی در جیره جوجه های گوشتی به خوبی کاهش انرژی جیره را برای صفات ضریب تبدیل، افزایش وزن روزانه و خوراک مصرفی تامین می کند. همانطور که در نمودار می بینید افزودن 250 گرم از محصول آرتیفایر موجب بهبود افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی شد.

ویژگی های آرتیفایر موجب شده تا استفاده از آن در جیره جوجه های گوشتی قابلیت هضم چربی و دیگر مواد مغذی را افزایش دهد. چربی ها با محفوظ کردن ذرات خوراک دسترسی آنزیم ها را به این مواد محدود می کنند. استفاده از امولسیفایر ها موجب حل شدن روغن در آب و جدا شدن روغن از ذرات خوراکی و افزایش دسترسی آنزیم­ها به سوبسترای مورد نظر می شود. اتصال آسان آنزیم ها به سوبسترا موجب افزایش قابلیت هضم اجزای مختلف خوراک می شود. قابلیت هضم انرژی متابولیسمی نشان دهنده توانایی جبران کمبود انرژی با استفاده از 250 گرم از آرتیفایر است.

یکی از مهمترین عضوهای بدن جوجه های گوشتی که در دوران تکاملی جوجه نسبت به دیگر اعضا سرعت بیشتری دارد دستگاه گوارش است. سلامت دستگاه گوارش در تضمین سلامت گله جوجه های گوشتی بسیار اهمیت دارد. استفاده از خوراک های دارای مواد سمی و توکسین ها، خوراک هایی که از لحاظ انرژی یا پروفایل پروتئینی تنظیم نیستند می توانند روی اندازه پرزها و عمق کریپت موثر باشند. هر چه اندازه پرزها بلندتر و عمق کریپت کمتر باشد نشان دهند افزایش سطح جذب و کمتر بودن چرخه بازتولید پرز می شود. هر چه عمق کریپت کمتر باشد نشان دهنده کیفیت بالاتر خوراک و کاهش انرژی و پروتئین مورد نیاز برای نگهداری دستگاه گوارش است. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که طول و عرض پرز با استفاده از امولسیفایر ها افزایش یافت و موجب بهبود عمق کریپت شد. امولسیفایر ها خود به عنوان یک ماده بهبود دهنده شرایط دستگاه گوارش نیز می توانند عمل کنند.